” Wat wil ik? wat zal ik? wat moet ik?
” Ik ben zoekende. Het loopt op zich prima, maar er moet wat veranderen. Wat moet ik zelf?“
” Ik ben uitgevallen in mijn oude baan. Maar ik wordt niet blij van vacatures. Wat moet ik?“
” Ik twijfel aan mezelf. Ik voel me niet echt thuis in het team. Ligt het aan mij?
Dat zijn vragen die ik veel krijg.
Zomaar een greep uit de verhalen van mijn klanten.
In dit blog sta ik stil bij wie deze vraag vooral hebben, wat de signalen zijn van deze vraag, hoe en wanneer deze vraag boven komt en hoe je antwoord vindt op deze vraag.
.
Daar gaat deze blog over.
En dat is ook de kern van wat ik doe.
Daar ligt mijn hart. Dat is mijn missie. Het mooiste van mensen naar boven halen.
Wie heeft die vraag ‘wat wil ik?’
De mensen die deze vraag hebben en stellen zijn vooral de hardwerkende 45 plussers, die altijd hebben gedaan wat moest gebeuren. In hun baan, in hun bedrijf, voor anderen. Die heel goed weten wat het bedrijf, de klant, de ander nodig heeft.
Maar die nooit bij zichzelf hebben stilgestaan.
Die zichzelf niet kennen.
Misschien nog wel wat ze kunnen. Hun competenties. Daar is vaak wel aandacht voor.
Maar niet:
Wie ze zijn.
Wat ze willen.
Wat echt bij ze past.
En ze lopen tegen de 50. Dat maakt toch iets los van: “Ik ben over de helft. Moet ik wel zo doorgaan, of moet er toch iets veranderen?
In de herfst van hun leven, of toch in die richting.
Dan is de vraag: Wat wil je nog de komende 10 -15 jaar?
Wat zijn signalen van de vraag ‘wat wil ik’?
De vraag ‘wat wil ik’ komt niet zo gauw naar boven. Er zijn 3 soorten signalen die aanleiding geven dat de vraag ‘wat wil ik’ naar boven komt:
1. Signalen van anderen
Vaak zijn het anderen (je omgeving) die signalen geven dat ze iets niet prettig vinden. Bijvoorbeeld dat je te hard werkt, dat je niet goed voor jezelf zorgt, of dat je geen tijd genoeg hebt voor je vrienden, je partner, je familie).
Het kan ook zijn dat je baas je dichter op de huid zit, je controleert, minder ruimte geeft of steeds commentaar heeft. Bijvoorbeeld dat je niet in het team past, of dat je iets beter moet doen. Of een collega die over je klaagt bij de baas.
Het kan zelfs zijn dat je ontslagen wordt, omdat er gefocused wordt op wat je niet kunt. En misschien pas jij inderdaad wel niet waar je nu zit. En geeft dat de kans om te focussen op waar je beter (liever nog: het beste) past met jouw kwaliteiten en talenten.
Ook een echtscheiding, relatiebreuk, is vaak een trigger om de vraag te stellen: En nu? Wat zal ik? Wat moet ik nu met mijn leven?
2. Signalen van je hart of je gevoel
De signalen van je hart zijn lastiger op te merken. Vooral harde werkers zijn niet gewend te letten op hun gevoel. We functioneren vaak als een ‘hoofd op pootjes’ las ik laatst.
Daarom is de vraag niet gek: Waar voel je het? Waar merk je dat je niet happy bent met hoe het nu is of gaat?
Een klant zei laatst tegen me: In mijn hoofd klopt de baan voor mij, maar in mijn hart voelt het niet zo.
“In mijn hoofd klopt het maar mijn hart wordt er niet warm van”
Maar dat is een uitzondering. Soms zeggen mijn klanten wel: ik wil en kan niet niet meer zo. Het is vaak een heel sluimerend gevoel, een latent knagen. Bijvoorbeeld: “Ik voel me knel gezet door mijn baas”
Daarom is het goed je af te vragen en je toestaan te voelen waar je vraag zit. Je gevoel weer serieus te nemen.
3. Signalen van je lijf
Maar meestal is het je lijf dat ingrijpt. Als je hoofd niet meer te stoppen is en je gevoel niet in beeld. Dan is het je lijf die ‘nee’ zegt als je hoofd het niet meer kan.
Langdurige stress, lichaam en geest die op zijn, dan geeft het lijf als eerste signalen.
Je lijf vertelt je waar het knelt. Je lichaam heeft altijd gelijk.
Misschien is iets voor jou onverteerbaar. Heb je een knoop in je maag. Of ligt iets als een steen op je maag. Dan is de vraag: waar voel je het? Wat maakt dat je iets moet veranderen?
Zie ook mijn blog ‘wanneer gaat jouw lampje branden?’
Pijn in je nek, kramp in je schouders en rugpijn zijn belangrijke signalen voor langdurige stress, zeker in combinatie met een fysiek zwaar beroep. Misschien heb je de hele wereld op je nek genomen.
Langdurige stress komt vaak door
- Verlies en rouw (zie hieronder)
- Doen wat anderen van je verlangen/ verwachten en je eigen behoeften negeren
- Je identificeren met je baan of je bedrijf en je weet niet meer wie je zelf bent.
Wanneer komt de vraag ‘wat wil ik’ vooral naar boven?
De vraag ‘wat wil ik’ kan naar boven komen als je gevoel of je lijf de kans krijgt om gehoord te worden. Dat is vooral het geval in de volgende situaties.
Als je wordt stilgezet
Als je wordt stilgezet door iets. Zodat je niet in de doe-modus blijft, en denken even niet lukt. Je hoofd even stil is en gestopt is. Zodat je de kans krijgt te voelen wat er is. Te respecteren wat er in je op komt. Stil te staan bij jezelf. Bij de wezenlijke zaken van je leven. Vaak hoor ik van klanten: ‘het was een geluk bij een ongeluk’. Elk nadeel heeft z’n voordeel. “Anders was ik nooit gestopt”.
Bij rouw en verlies
Als er iets is wat je stilzet, dan wel rouw en verlies. Ik durf zelfs te zeggen dat er bij al mijn klanten sprake is van verlies en rouw in zeker opzicht. Verlies van gezondheid, verlies van relatie, verlies van perspectief op moederschap, verlies van baan door conflict of verstoorde arbeidsverhouding, noem het maar op. Dit geeft allemaal zijn eigen soort van rouw.
Bij burnout/ opgebrand zijn of bore out /verveling
Soms geeft je lijf het echt op.
Na te langdurige stress, als te lang uit balans is wat anderen van je willen en wat jij zelf nodig hebt.
Hoe kom je op het antwoord? Hoe weet je wat je wilt?
Dan wil je natuurlijk weten hoe je erachter komt wat je wilt. Hoe je het antwoord op je vraag krijgt. Volgens mij zijn er 5 dingen die nodig zijn:
- Een pas op de plaats. Even niet afgeleid worden door de dingen die je moet doen. De dagelijkse ratrace. Misschien ook wel uit je comfortzone… :).
- Stilte. Luisteren naar je eigen hart en lijf. Rustiger ademen en voelen waar het knelt. Dat is de essentie van mediteren. En dus allesbehalve zweverig … Een plek waar dit beter lukt is in de natuur. Speciaal op, bij of in het water. Daar daalt de rust over je. Daar begint het stilstaan bij jezelf.
- De spiegel van iemand anders. Iedereen heeft een blinde vlek. Daardoor kun je een deel van jezelf niet zien. Een ander kan die blinde vlek wel kleiner maken. Je hebt anderen nodig om jezelf te leren kennen.
Jezelf leren kennen is het belangrijkste bij het ontdekken van wat je wilt. Als je jezelf niet kent, kun je ook niet weten wat bij je past. - Het antwoord op de vragen: Wat heb ik zelf nodig? Wat geeft mij energie? Wat kost mij juist energie? Waar word ik blij van? Wat geeft mijn voldoening? Weten wat jezelf nodig hebt, wat je energie geeft of juist kost, waar je happy van wordt ontdek je via een wetenschappelijke talententest. Dit geeft allereerst een overzicht van je emotionele talenten. Dat zijn je behoeften, waar jij energie van krijgt. En vervolgens ook van je rationele talenten, je denkstijl. Dat je je behoeften helder hebt, wat je energie geeft of juist kost is vooral nodig als je van langdurige stress af wilt, ontstaan door de onbalans tussen wat anderen van je verlangen en je eigen behoeften. Als je je eigen behoeften en gevoel weer serieus wilt nemen. En ook je lijf.
- Weten wie je bent. Wat jou als mens typeert. Je kwaliteiten. Wat je makkelijk afgaat. Hierop krijg je ook zicht via de talentenscan. De combinatie van je talenten bepaalt je kwaliteiten. Het is een afgeleide daarvan. Dit punt is van belang om te weten bij de vraag ‘wat wil ik’, want als iets je makkelijk afgaat kun je er veel van geven zonder tekort te komen. Je hebt voldoende in huis zodat je kunt geven zonder dat het ten koste gaat van jezelf. Zonder dat jezelf onvoldoende (power, energie, puf, plezier) overhoudt.
Model voor het antwoord op de vraag ‘wat wil ik?’
Om de bovenstaande zaken inzichtelijk te maken heb ik het volgende model ontwikkeld.
Je kijkt hierbij naar 3 dingen:
- Wat gaat je makkelijk af?
- Wat heb jij zelf nodig?
- Wat is er nodig in je omgeving (wat jij belangrijk genoeg vindt)
1. Wat gaat mij makkelijk af? Wat typeert mij? Wie ben ik?
Wat je makkelijk afgaat is belangrijk om mee te nemen om te bepalen wat je wilt met je leven.
Omdat het belangrijk is iets te doen wat bij jou past. Bij je kwaliteiten. Om die te ontdekken is het goed de vragen te stellen aan jezelf en je omgeving:
- Wat typeert mij? Dus: wie ben ik?
- Wat kan ik goed? Dat volgt uit het eerste (wat typeert mij).
2. Wat geeft mij energie? Wat vind ik leuk? Wat heb ik nodig?
Wat je energie geeft, wat je leuk vindt is wat je nodig hebt om vol te houden wat je wilt met je leven. Voor behoud van of nieuwe energie en werkplezier en of levensvreugde.
3. Wat maakt dat mijn leven betekenis heeft? Waar haal ik dat uit? Wat geeft mij voldoening?
Omdat iedereen ook graag zinvol bezig wil zijn en voldoening wil ervaren heb ik de 3e cirkel toegevoegd: wat is er volgens jou nodig in jouw omgeving (meer of minder groot).
Voor jou is dat een valkuil (zie begin van dit blog) omdat jij je meestal laat (liet) bepalen door je omgeving. Dat jij je leven invult conform verwachtingen van anderen. Dat is niet de bedoeling. Wel dat jij je leven als zinvol ervaart. Dat jij betekenis geeft aan je leven.
Volgens Jordan B. Peterson (in zijn boek 12 Rules for Life) is daarvoor nodig dat je de verantwoordelijkheid neemt voor iets wat er voor jou toe doet. Op een terrein wat jij belangrijk vindt. Daar hoort -in jouw geval zeker – bij: verantwoordelijkheid nemen voor jezelf. Want dat is allereerst belangrijk. Jij bent je belangrijkste instrument, die je gebruikt in wat je doet voor anderen.
1 + 2+ 3 = Wat heb ik te doen
Waar deze 3 cirkels elkaar overlappen zit je bij wat jij ‘hebt te doen’. Jouw bestemming. Jouw doel in het leven de komende 10 jaar. Jouw levensdoel, je identiteit. Wat jij eigenlijk wilt met de rest van je leven.
Dat is dus niet alles wat je belangrijk vindt, wat gedaan moet worden. Alleen dat deel ervan wat jou makkelijk afgaat en wat jou energie geeft, waar je happy van wordt. De rest kun je aan anderen overlaten, met hun kwaliteiten en hun talenten.
Noot
Een model is natuurlijk een vereenvoudigde weergaven van de werkelijkheid. Het is een hele zoektocht om te ontdekken wie je echt bent. Wat je belangrijk vindt, wat je drijft. En dus wat echt bij je past.
Sparren
Meestal heb je daarom nog iets nodig om het antwoord te vinden op de vraag ‘wat wil ik’. Of beter gezegd: iemand. Iemand om mee te sparren.
Over de uitkomst van 1-4 boven het model.
Over het combineren en benutten van je unieke mix van talenten en kwaliteiten (4).
Om je te confronteren met (het verschil tussen) wat je zegt en wat je doet (3).
Om samen met jou te zoeken naar het antwoord op de vraag ‘wat wil ik’.
Om jouw eigen pad te vinden. Niet dat van iemand anders. Een pad dat precies bij jou past.
Als je een keer vrijblijvend wilt sparren, wees welkom.